De smidse

Net voor we ons huis in april van dit jaar kochten hoorden we dat in het huis lang een smederij was geweest en dat het huis al behoorlijk oud was, zeer waarschijnlijk ouder dan het kadaster aangaf. Toen ook nog de nieuwe buurvrouw vertelde dat er al in 1754 vermelding was van bewoning kwam de speurder in mij naar boven.

De vermelding van bewoning stond in een boekje ‘Kèl, Kèl, waene tijd was tè’, uitgebracht door de historische werkgroep ‘De Vier Heerlijkheden’ uit Brakel: aan het Moleneind buytendijks, Jeroen (Jeroulouinus) de Hoog, smid. Die Jeroen ben ik gaan zoeken, maar dat viel even niet mee. Want Jeroen, zo bleek, was niet in Zuilichem, maar in 1709 in Almkerk geboren. Later dus getrouwd met een Zuilichemse en verhuisd naar het Moleneind in Zuilichem, en wel buitendijks. Wat betekent: aan de verkeerde kant van de dijk. Jeroen was de eerste smid in ons huis.

Jeroen was de eerste van een lange traditie de Hoog smeden. Samen met zijn vrouw Lijntje Ha(c)k kreeg hij zeven kinderen, waarvan er ook een paar vroegtijdig zijn overleden. De derde van de zeven was een Jeroen en die nam het bedrijf van zijn vader over. Samen met Bertje den Boer kreeg deze Jeroen ook weer een Jeroen en ook die werd smid. Deze Jeroen kreeg samen met Johanna Blom een aantal kinderen, waaronder geen Jeroen, maar wel een Roelof die smid werd. Deze trouwde met Hendrina Lam, en samen kregen ze weer een Jeroen. Helaas! Deze nam de zaak niet over en werd  broodbakkersknecht. Dan zijn we inmiddels al wel in 1863.

Volgens het erfrecht is er rond die tijd het een en ander gebeurd en gerommeld en is de opvolging, zowel van het huis als de smederij, in de vrouwelijke lijn verder gegaan. Waarschijnlijk trouwde dochter de Hoog met een Van Wijck, die smid was of werd. Van de familie Van Wijck is het weer overgegaan naar de Bakkers. Het is in ieder geval een smederij gebleven tot de laatste smid, Klaas Bakker, in 1960 overleed. Dat betekent 200 jaar smederij aan de Waaldijk!

Daarna is het huis veranderd in een woonhuis en heeft het heel wat veranderingen ondergaan, wat meer aangepast aan normale bewoning. Volgens de dochter van Klaas, nu hoogbejaard, lijkt het binnen niet erg meer op haar ouderlijk huis. Van buiten herkende ze het wel. Dat klopt wel, want op oude foto’s van voor de oorlog is te zien dat de voor- en zijkant nog hetzelfde zijn, alleen zit er een sausje overheen.

Het is bijzonder om dit allemaal te weten en in een huis te wonen met zo’n lange en bewogen geschiedenis, waarin veel lief en leed moet zijn gedeeld. Jammer dat er in de 18e eeuw nog geen foto’s werden gemaakt!